10 november 2020
Laatste update: 25 augustus 2023
Iedereen die een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanvraagt, wordt gescreend door Justis. Na een korte pre-screening dienen wij jouw aanvraag in bij de screeningsautoriteit van de overheid. Daarna gaat de screeningsprocedure van start. We leggen je in dit blog graag uit hoe dit werkt en wat je kunt doen als je een (voorlopige) afwijzing krijgt.
Dienst Justis
Screeningsautoriteit Justis van het Ministerie van Justitie en Veiligheid is de enige instantie die VOG’s mag beoordelen en afgeven. Er is geen andere manier om aan de verklaring te komen. In het verleden is nogal eens gesjoemeld met het document, daarom zijn er tegenwoordig heel wat zaken waaraan je een echte VOG kunt herkennen. Verzeker jezelf er altijd van dat Justis de afzender is van jouw Verklaring Omtrent het Gedrag!
De screeningprocedure
In het zogeheten Justitieel Documentatiesysteem (JDS) zal Justis nagaan of je een strafblad hebt. Eventuele strafbare feiten kunnen bepalend zijn voor hun oordeel – of het dus verantwoord is om jouw functie uit te oefenen. Daarvoor blijft het niet altijd alleen maar bij feiten die in Nederland zijn gepleegd. Er wordt soms ook gekeken naar strafrechtelijke documentatie uit andere EU-landen, terug te vinden in het Europees Strafregister Informatiesysteem ECRIS.
Wat is het terugkijktermijn
Justis zal niet je volledige verleden onder de loep nemen. Voor jongeren tot 23 jaar wordt een terugkijktermijn van twee jaar gehanteerd. Bij zware delicten is dit vijf jaar. Als je 23 jaar of ouder bent, wordt gekeken naar de afgelopen vier jaar. Voor zedendelicten geldt geen maximale terugkijktermijn. Deze feiten worden dus altijd meegenomen in de beoordeling. Voor functies waarbij integriteit van groot belang is, zoals bij een advocaat, geldt een aangepaste terugkijktermijn van tien jaar. Wanneer de aanvrager wil werken in een justitiële inrichting wordt zelfs naar de laatste dertig jaar gekeken, omdat hier grote risico’s aan verbonden zijn. Wanneer je strafblad precies vervalt is dus afhankelijk van het soort overtreding of misdrijf.
Wanneer ontvang ik mijn VOG?
Heb je geen strafblad? Dan is er geen aanvullend onderzoek nodig en krijg je de VOG vaak binnen 5 tot 8 werkdagen toegestuurd. Wordt jouw aanvraag voor een Verklaring Omtrent het Gedrag afgewezen? Dan ontvang je hierover ook bericht per post. Onthoud wel dat er, vanwege het aanvullende onderzoek dat zal volgen, een langere wachttermijn geldt. Het kan tot maximaal 4 weken duren voordat je de VOG ontvangt.
VOG aanvragen met een strafblad
Iedereen met een actieve DigiD die staat ingeschreven in de Beroepsregistratie Personen (BRP) van een Nederlandse gemeente kan een VOG aanvragen. Blijkt uit de screening dat je wel een strafblad hebt? Dan is er verder onderzoek nodig om te bepalen of je verleden met justitie van invloed is op je toekomstige of huidige functie.
Op basis van de ingevulde screeningsprofielen wordt bepaald of de strafbare feiten relevant zijn. Als je een aantal extreme verkeersovertredingen op je strafblad hebt staan, is het bijvoorbeeld hoogstwaarschijnlijk niet verantwoord om als taxichauffeur te gaan werken. Terwijl deze vergrijpen misschien minder relevant zijn als je de aanvraagt doet voor een lidmaatschap bij een schietvereniging.
Justis hanteert de volgende criteria bij het onderzoek naar jouw verleden met justitie:
- hoe vaak je in aanraking bent gekomen met justitie;
- hoe ernstig de strafbare feiten zijn;
- hoelang geleden de feiten zijn gepleegd
- wat jouw leeftijd is/was;
- de omstandigheden van de strafbare feiten.
Wanneer krijg je geen VOG?
Op basis van bovenstaande gegevens neemt Justis een besluit. Heb je een strafblad? Dan zou je een ‘voornemen tot afwijzing’ in de brievenbus kunnen krijgen. In dit document staat dat jouw VOG aanvraag voorlopig wordt afgewezen op basis van je verleden met justitie. Jouw verleden is dan volgens Justis relevant gebleken voor de functie die je wilt uitvoeren. Je kunt dus precies lezen op welke gronden je VOG voor nu is afgewezen. Dit hoeft echter niet direct te betekenen dat het onmogelijk voor je wordt om een VOG te krijgen.
Bezwaar maken
Als je het niet eens bent de voorlopige beslissing van Justis, kun je er schriftelijk op reageren. Om bezwaar te maken zul je een bezwaarschrift moeten opstellen. Geef hierin precies aan waarom je het niet eens bent met het besluit. Beargumenteer dit zo concreet en helder mogelijk, want op basis van jouw argumenten zal Dienst Justis zich nog eens buigen over de VOG aanvraag. Bezwaar maken tegen een ‘voornemen tot afwijzing’ moet binnen zes weken na dagtekening (de datum van de afwijzing).
Stuur jouw bezwaarschrift naar het volgende adres:
Justis
T.a.v. afdeling COVOG
Postbus 16115
2500 BC Den Haag
VOG alsnog afgewezen?
In de ‘beslissing op bezwaar’ die je in de post krijgt, staat welk besluit Justis heeft genomen naar aanleiding van jouw bezwaarschift. Wordt jouw VOG aanvraag toch nog afgewezen, ook na het bezwaar maken? Dan kun je in beroep gaan bij de rechtbank en de definitieve beslissing aan een rechter overlaten. Dit zul je ook binnen zes weken na dagtekening moeten doen. In het document staat precies hoe je dit kunt doen.
